O Mιχαήλ Mπουλγκάκοφ γεννήθηκε το 1891. H ζωή του η ίδια είναι ένα συγκινητικό μυθιστόρημα... Eίναι η ζωή ενός μεγάλου και ανεξάρτητου πνεύματος που κατά τη διάρκεια της δημιουργικής σταδιοδρομίας του, όχι απλώς δεν έγινε κατανοητός, αλλά βασανίστηκε, περιθωριοποιήθηκε και συντρίφτηκε από τη δυσμένεια. Ένα γράμμα που έγραψε στον Στάλιν, μέσα στην απελπισία του, τον έσωσε από ακόμα μεγαλύτερες συμφορές. Eυτυχώς ένας μεγάλος έρωτας φώτισε τη ζωή του. Ωστόσο το βιβλίο του, O Δάσκαλος και η Mαργαρίτα, που τελείωσε τη χρονιά που πέθανε, το 1940, έμεινε χρόνια στο συρτάρι χωρίς να εκδοθεί, όπως και το άλλο του εξαιρετικό βιβλίο, Tο Θεατρικό Mυθιστόρημα. Σήμερα θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της σύγχρονης ρωσικής λογοτεχνίας. O Mπουλγκάκοφ είχε πάθος για το θέατρο και επειδή τα έργα του δεν μπορούσαν να παιχτούν, αναγκάστηκε να δουλέψει κρυφά ως βοηθός στο Θέατρο Tέχνης και στο Mπολσόι.
Άρχισε να γράφει το «Μαιτρ και Μαργαρίτα» (Мастер и Маргарита), το πιο γνωστό έργο του –στο οποίο, εκτός των άλλων, σατιρίζεται η σοβιετική κοινωνία και το λογοτεχνικό κατεστημένο της– το 1928. Το 1930 έκαψε το χειρόγραφο και, πεπεισμένος ότι δεν μπορεί να ζήσει στη Σοβιετική Ένωση εργαζόμενος ως συγγραφέας, έστειλε επιστολή στις αρχές αιτούμενος άδειας να μεταναστεύσει. Το αποτέλεσμα ήταν να του τηλεφωνήσει ο Στάλιν αυτοπροσώπως και να τον ρωτήσει αν όντως επιθυμεί να φύγει. Ο Μπουλγκάκοφ απάντησε ότι ένας ρώσος συγγραφέας δεν είναι δυνατόν να ζήσει και να δημιουργήσει μακριά από την πατρίδα. Τον επόμενο χρόνο ξανάρχισε να γράφει κρυφά το μυθιστόρημα από μνήμης. Συνέχισε να το επεξεργάζεται μέχρι τον θάνατό του. Το «Μαιτρ και Μαργαρίτα» εκδόθηκε πρώτη φορά το 1966 λογοκριμένο κατά 12%, ενώ τα κομμένα μέρη κυκλοφορούσαν κρυφά σε «σαμιζντάτ» (самиздат, χειρόγραφες κόπιες που αντιγράφονταν και πήγαιναν από χέρι σε χέρι).
«Όποιος είναι γνώστης της πέμπτης διάστασης είναι το απλούστερο πράγμα να μεγεθύνει ένα χώρο όσο θέλει. Και μάλιστα, αξιότιμη κυρία μου, ένας διάολος ξέρει ως ποια όρια! Εντούτοις, συνέχισε να φλυαρεί ο Κοροβιόφ, έχω συναντήσει ανθρώπους, που παρόλο ότι δεν είχαν ιδέα από την πέμπτη διάσταση, και όχι μόνο από την πέμπτη διάσταση αλλά και από τίποτε άλλο, κατόρθωσαν ωστόσο να σημειώσουν αληθινά θαύματα ως προς την μεγέθυνση του χώρου τους. Έτσι, παραδείγματος χάρη, ένας Μοσχοβίτης, όπως μου είπαν, αποκτώντας ένα διαμέρισμα τριών δωματίων στη συνοικία Ζεμλιανόι Βάλ, χωρίς να χρησιμοποιήσει καμιά πέμπτη διάσταση, ούτε τίποτα άλλο πέρα από το ανθρώπινο λογικό, μετέτρεψε το διαμέρισμά του στα γρήγορα σε τεσσάρι, χωρίζοντας μ’ ένα μεσότοιχο ένα απ’ τα δωμάτια.
Στη συνέχεια το αντάλλαξε με δυο χωριστά διαμερίσματα σε διαφορετικές συνοικίες της Μόσχας, το ένα τριάρι και το άλλο δυάρι. Θα συμφωνήσετε πως με τον τρόπο αυτό απέκτησε πέντε δωμάτια. Μετά αντάλλαξε το τριάρι με δυο ξεχωριστά διαμερίσματα των δύο δωματίων κι έτσι είχε στην κατοχή του, όπως βλέπετε, έξι δωμάτια τώρα, σκορπισμένα, είναι η αλήθεια, στις τέσσερις γωνιές της Μόσχας. Και την ώρα που ετοιμαζόταν να πραγματοποιήσει το τελευταίο και πιο λαμπρό κόλπο του, δημοσιεύοντας στην εφημερίδα αγγελία ότι αλλάζει έξι δωμάτια σε διαφορετικές περιοχές της Μόσχας μ’ ένα πεντάρι στο Ζεμλιανόι Βάλ, η δραστηριότητά του αυτή τερματίστηκε για λόγους ανεξάρτητους από τη θέλησή του. Είναι πιθανό ότι τώρα διαθέτει κάποιο δωμάτιο, αλλά σας διαβεβαιώνω πως αυτό βρίσκεται πολύ μακριά απ’ τη Μόσχα…»
Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, Ο Μαίτρ και η Μαργαρίτα, εκδ. Θεμέλιο, 1991, μτφ. Τίνα Καραγεώργη, Γιούρι Γιαννακόπουλος, επιμ. Πέτρος Ανταίος, σ. 278 (Михаил Афанасьевич Булгаков, Мастер и Маргарита, 1966/1973)
Το απόσπασμα προέρχεται από «Το πανδοχείο», το μπλογκ του Λάμπρου Σκουζάκη (
http://pandoxeio.com/2010/01/10/logotexneio45/)
Άλλες πηγές:
http://www.kastaniotis.com/author/1493
http://shinecast.wordpress.com/2011/03/10/%CE%BC%CE%B9%CF%87%CE%B1%CE%AE%CE%BB-%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%BA%CE%AC%CE%BA%CE%BF%CF%86/
